TYLICZ – GMINA KRYNICA - ZDRÓJ

TYLICZ - miejscowość turystyczna, położona w dolinie potoku Muszynka i jego dopływu Mochnaczki, zaliczany jest do najstarszych osad w Beskidzie Sądeckim.
Jego powstanie i rozwój związane było z przebiegającym przez Przełęcz Tylicką szlakiem handlowym, rozpoczynającym się w Gdańsku i później ciągnącym się przez Totuń, Kraków, Wieliczkę, Bochnię, Czchów, Dolinę Kamienicy Nawojowskiej i Muszynki przez Krzyżówkę, Mochnaczkę, Tylicz, Muszynkę do Bardiowa na Słowacji.

WALORY TURYSTYCZNE:

Wieś położona jest na wys. 570 – 585 metrów n.p.m. na pograniczu Beskidu Sądeckiego i Niskiego, w pasie oddzielającym dział wodny Morza Bałtyckiego od Morza Czarnego.

Muzeum Dziejów Tylicza w okresie wakacyjnym czynne codziennie od poniedziałku dopiątku w godzinach: 11:15 - 16:15. Muzeum  składa się z kilku ciekawie urządzonych sal. Pierwsza z nich jest galerią przechodnia, gdzie możemy podziwiać rzeźby i obrazy tylickich artystów i malarzy, a także stroje regionalne: polskie i łemkowskie. Znajdują się tam również: unikatowe skrzypce wykonane przez tylickiego lutnika Marcina Kozickego, chusta tzw. barankowa i słynne rajtki męskie. W drugiej Sali możemy zobaczyć wystawę kopii dokumentów od XVI-XX w., szafę tylicką, ślubanek i skrzynię bez gwoździa. Kolejne pomieszczenie to sala konfederatów barskich, gdzie znajduje się kula armatnia z okopów konfederatów barskich oraznpozostałości z I i II wojny światowej. W następnej sali mieści się kącik sakralny i szklane gabloty, gdzie można zobaczyć mszały polskie i łemkowskie, kopię ksiąg miasta Tylicza  i księgi sądowe oraz pistolet z czasów konfederatów barskich, tzw. kurkowy. Pozostałe sale poświęcone są cechom rzemieślniczym, które działały kiedyś w Tyliczu. Można tu spotkać warsztat tkacki, stoły: zegarmistrza, rymarza, gonciarski czy stolarski. Poza tym znajdują się tam rzeczy codziennego użytku. W naszym Muzeum nie brak również kącika sportowego, gdzie można obejrzeć ciekawe sanki z Mistrzostw Świata w Krynicy czy drewniane koło do roweru. Ponadto w Muzeum Dziejów Tylicza można podziwiać wystawę zdjęć od 1900 r., a także zdjęcia - druk artystyczny wykonane w nowatorskim ujęciu, autorstwa Macieja Strumiłło, który podarował je Muzeum z okazji 650-lecia Tylicza.

Turyści, którzy zawitają do Tylicza mogą również zwiedzić jeden z najstarszych zabytków w tym regionie, t. j. kościół parafialny p.w. Św. Piotra i Pawła, położony przy prostokątnym Rynku. Zbudowany został w 1612 roku z fundacji biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego. Obiekt ten jest drewniany, jednonawowy, konstrukcji zrębowej z nadbudowaną nad kruchtą wieżą konstrukcji słupowej. Świątynię wieńczy znajdująca się nad nawą barokowa wieżyczka na sygnaturkę oraz baniasty hełm z krzyżem nad wieżą. Wewnątrz na szczególną uwagę zasługuje ołtarz główny (XVI/XVII w.) z otoczonym szczególnym kultem obrazem tzw. "Matki Boskiej Tylickiej z Dzieciątkiem" wzorowany na niderlandzkim obrazie Andriewa Ysembrandta.

Ważnym elementem kultu Bożego i Maryjnego w Tyliczu są jedyne w okolicy: Golgota i dróżki Maryjne, umiejscowione za nowym kościołem pw. Imienia Maryi. Kapliczki z rzęźbami scen biblijnych, połączone są "dziesiątkami" różańcowymi wykonanymi z kamieni. Całe wzgórze obfituje w tablice z cytatami oraz mądrościami ludowymi, które pośród ciszy i piękna przyrody skłaniają do refleksji. Wędrując kolejnymi ścieżkami spotkać możemy pomniki m.in. Jana Pawła II, kardynała Stefana Wyszyńskiego, ks. Jerzego Popiełuszki, biskupa Piotra Tylickiego oraz króla Kazimierza Wielkiego. Ciekawostką dla zwiedzających są różnorodne kamienie np. skamieniała sekwoja, pochodzące z różnych stron świata.Wszystkie podpisane i wyeksponowane są na szczycie Golgoty, będącym znakomitym punktem widokowym w Tyliczu. Atrakcyjna dla zwiedzających jest również stara cerkiew greckokatolicka obok cmentarza parafialnego.

SZLAKI TURYSTYCZNE:

Z Tylicza prowadzi czarny szlak turystyczny, który przez Huzary dobiega do Krynicy (dł. 4,5 km – czas przejścia     45 min.). Szlakiem tym można również zejść do Mochnaczki Niżnej – skręcając na Huzarach na czerwony szlak   (dł. 5 km – czas przejścia 1 godz.). 

Tylicz otaczają piękne szczyty górskie takie jak:

• Szwarcowa (795 m)
• Dzielec (792 m)
• Beskid (683 m)
• Polanka (726 m)
• Szalone (832 m)
• Bradowiec (770 m)
• Szynkarówka (691 m)
• Łan (742 m)

ŹRÓDŁA MINERALNE:

Miejscowość ta posiada bogate złoża wód mineralnych. Ich występowanie dostrzeżone zostało w Tyliczu już w XIX w. Są to przede wszystkim szczawy wodorowęglowo-wapniowo-żelaziste. Główne źródło Tyliczanka - znajduje się około 200 metrów od cerkwi na lewym brzegu Muszynki. Inne wypływy zlokalizowano na potokach Błatnika i Halarny (lewobrzeżne dopływy Muszynki) oraz w dolinie Bradowca m.in. Źródełko Miłości. Łącznie w okolicy Tylicza wystepuje 20 wypływów wód mineralnych. Część źródeł wykorzystywana jest do produkcji znanej na rynkach polskich i zagranicznych "Kropli Beskidu".

Atrakcje okolicy:

• Stacja Narciarska Tylicz - ski (ok 1500 m od willi HAMERNIK)
• Centrum Narciarskie Master - ski (ok 1000 m od willi HAMERNIK)
• Wyciągi orczykowe na naszej ulicy ( Tomek, Extreme)
• Przedszkola narciarskie: Rafic-ski, Dimbo
• Szklaki turystyczne
• Trasy rowerowe
• Lodowisko
• Snowtubing
• Mofeta
• Farma Lama
• Basen na terenie Osady Domki w lesie
• Gokarty
• park Linowy w Krynicy
• Źródła termalne na Słowacji (Poprad, Vysne Ruzbachy)